به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزاری سلامت، تشکیلات «شانا» متشکل از هشت کمیته؛ فرهنگی، اجتماعی، علمی آموزشی، هنری، اقتصاد و کارآفرینی، احزاب و تشکل‌ها، شهری و روستایی و رسانه و فضای مجازی است. هر کمیته شامل چند کانون دارد. کمیته علمی آموزشی خود متشکل از کانون‌های فرهنگیان، دانشجویان، اساتید دانشگاه و اندیشکده‌ها و کانون ملی سلامت است. در این نشست اعضای کانون ملی سلامت حضور داشتند.
در ابتدای این نشست پرفسور حسین قناعتی؛ رییس کانون ملی سلامت گفت: کسانی که می‌خواهند در انتخابات شرکت کنند ؛ برنامه‌های خود را اعلام نمایند. تنها با شعار نمی‌توان حرف زد و باید برنامه مدون داشت. جناب آقای روحانی از زمان که روی کار آمد روی دو مبحث برجام و نظام سلامت بسیار مانور داد.
وی افزود:برجام در حیطه کار ما نیست اما باید گفت که آقای روحانی نتوانست برجام را با عزتمندی ایران عزیز انجام دهد. با توجه به دیدگاه غالب مادی وبعضا منفعت گرایی شخصی که در دولت آقای روحانی بیشتر از دولتهای قبل حاکم بود، آرمان‌های انقلاب را فراموش کردند.
پرفسور قناعتی تصریح کرد:انقلاب ما در عرصه دفاع افرادی چون شهید سلیمانی‌ها و در سایر عرصه ها دانشمندان و توامندان بسیاری را دارد. سیستم پزشکی ما علی‌رغم تمام نقدهایی که به سیستم مدیریتی آن وجود دارد قابل مقایسه با قبل از انقلاب نیست و توانسته ایم علی‌رغم سوءمدیریتها و سو استفاده ها کارهای بزرگی انجام دهیم.
رییس کانون ملی سلامت ادامه داد:شان ملت این نبود که آقای روحانی توانمندیها را فراموش کرد و بجای خدا محوری کدخدا محور شد و بجای تعامل درست عزتمندانه ذلیلانه رفتار کرد. ما هم معتقد به تعامل با دنیا هستیم اما تعامل عزتمندانه!
او افزود: آقای روحانی در ابتدا قول دادند که میزان پولی را که از جیب مردم برای نظام سلامت خرج می‌شود، کاهش دهد اما این اتفاق نیفتاد. طرح تحول سلامت اقدام خوبی بود اگر می‌توانست خوب انجام شود اما اجرای آن اشکالات فراوانی داشت برای مثال وزیر وقت و معاون ایشان تعرفه‌هایی که تعیین کردند براساس مصالح فردی بود و تضاد منافع زیادی دیده می‌شد تا جایی که خود آقای روحانی مجبور شد گروه سلامت را تعویض کند. این اتفاق به این جهت افتاد که آقای روحانی مدیران را با ملاک‌های مادی انتخاب کرد و شایسته‌سالاری که شعار او بود، محقق نشد. کادر نظام سلامت از این شرایط بسیار خسته هستند و به دولت اعتراض دارند.
در ادامه دکتر چیوایی؛ عضو هسته مرکزی کانون ملی سلامت توضیحاتی ارائه داد. او افزود: در واقع در انتخاب وزیر به جای اینکه به شاخص‌های اصلی دانش تخصص و مدیریت توجه کنیم و ذینفع نبودن مستقیم در حوزه سلامت را در نظر بگیریم، دوستی مستقیم آقای رئیس جمهور با وزرای انتخابی را در نظر می‌گیریم. طرح تحول سلامت در طول سنواتی که اجرا شد ۴۰ هزار میلیارد تومان هزینه دربرداشت که در ابتدا پرداخت از بستر دولت بود و مردم پرداخت‌های کمتری داشتند اما در ادامه با افزایش تعرف‌ها اگرچه درصد پرداخت مردم پایین ماند و در گزارش‌های مختلف اعلام کردند که این میزان زیر ۴۰ درصد است اما حجم بازار به قدری بزرگ شده بود و تورم بالا رفته بود همان ۴۰ درصد قدر مطلق بسیار بزرگ تری نسبت به قبل از اجرای طرح تحول سلامت داشت. در واقع مردم هزینه بیشتری پرداخت می‌کردند و این در پیمایش میزان هزینه خانوار خود را نشان داد. این نشان می‌دهد که طرح تحول سلامت مبنای کارشناسی شده‌ای نداشت. ما می‌خواهم یک فضای کارشناسی ایجاد شود.
دکتر چیوایی گفت:در طرح تحول سلامت بیمه‌ها دچار هزینه‌های هنگفت شده و ورشکست شدند. بعد از این که روزگار هزینه‌های بادآورده تمام شد مشخص شد که طرح شکست خورده است، خدمات کم کم کاهش یافت و به جایی رسید که وزیر بهداشت در دوره‌ای که بیشترین میزان بودجه سلامت کشور را دریافت می‌کرد استعفا داد. ما می‌خواهیم با مسئله سلامت مدبرانه برخورد شود و نه با نگاه سیاسی!
او ادامه: به مرور بی‌عدالتی در حوزه نظام سلامت افزایش یافت. عده‌ای از پزشکان در بخش دولتی منابع را در دست گرفتند. زمانی که پول پاشی‌ها به پایان رسید، دولت پولی نداشت و مردم هم خدمات می‌خواستند پزشکان هم از بخش دولتی خارج شده و وارد بخش خصوصی شدند و هدف طرح تحول سلامت که تقویت بخش دولتی بود، محقق نشد و طرح به ضد خود تبدیل شد. مهمترین موضوعی که باید در دوران کرونا انجام شود طرح پرونده الکترونیک سلامت است که اجرا نشد. این طرح می‌توانست در دوران کرونا بسیار نتیجه بخش باشد اما این اتفاق نیفتاد. مسئله بعدی بحث شفافیت است. بسیاری از هزینه کردهای حوزه سلامت شفاف و مشخص نیستند. پرونده الکترونیک سلامت این نیست که کد ملی را وارد کنند و بگویند در سیستم ثبت شده است سیستم دوران آن است که نسخه‌نویسی الکترونیکی انجام شود و این نسخه به صورت برخط به دست بیماران برسد.
او در پاسخ به سوال خبرنگار خبرگزاری سلامت مبنی بر این که شما چه برنامه‌ای برای تجمیع بیمه‌ها دارید گفت: نظام سلامت هیچگاه خود را به بیمه‌های مختلف تفکیک نکرده است. تولیت واحد وزارت بهداشت است و دلیل وجود آن این است که تجمیع بیمه‌ها را انجام دهد. متخصصین حوزه آی تی تایید می‌کنند که این اتفاق شدنی است اما اراده آن وجود ندارد. اگر شفافیت منابع وجود داشته باشد و تضاد منافع در میان نباشد این اتفاق می‌افتد. متاسفانه در کشور ما به اهمیت حوزه مدیریت توجه نمی‌شود. دنیای امروز بحث مدیریت، سیاست گذاری، آی تی و رسانه را مولفه‌های اصلی حکمرانی می‌داند. یکی از بزرگترین مشکلات ما ضعف مدیریتی است و در حوزه مدیریت سلامت نباید فقط از متخصصین حوزه سلامت استفاده کرد در حالی که اشراف به مدیریت ندارند. وزیری باید انتخاب شود که دانش مدیریت داشته باشد. دوره این گذشته است که اگر شخصی پزشک خوبی است می‌تواند وزیر و مدیر خوبی هم باشد.
یکی از آسیب‌هایی که نظام سلامت ما به آن دچار شد این بود که ما اجازه دادیم پزشکان بدون محدودیت در دو بخش خصوصی و دولتی فعالیت کنند. مشکل جایی ایجاد می‌شود که پزشکی که در بیمارستان دولتی کار می‌کند خود بیمارستان خصوصی دارد. زمانی که بحث منافع در میان است نمی‌توان انتظار داشت که سیستم درست شود. اگر من نوعی به عنوان بزرگترین سهامدار بخش خصوصی وزیر بهداشت شوم کوچکترین تغییر تعرفه‌ای می‌تواند منافع بسیاری برای من داشته باشد. اگر اثبات شود که منافع شما در تعارض با منافع عمومی است شما در دسته تعارض منافع قرار می‌گیرید و وجود سامانه شفافیت می‌تواند بهبود این شرایط کمک کند. سامانه مشخص می‌کند که یک پزشک چه ارتباطی با داروخانه، آزمایشگاه و دیگر مراکز دارد و چطور پورسانت دریافت می‌کند. این شفافیت تکلیف حاکمیت و مردم را مشخص می‌کند. زمانی که مدیران ارشد خود تعارض منافع دارند، چطور می‌توان از مدیران سطح پایین‌تر انتظار شفافیت داشت. زمانی که مهمترین رکن نظام سلامت دچار تعارض منافع است نمی‌توان انتظار اصلاح داشت. مسئله شفافیت باید در نظام سلامت دیده شود و جا دارد قوه قضاییه در بررسی اینکه چقدر قانون اجرا نشده ورود کند.
چیوایی ضمن اشاره به اهمیت طرح پزشک خانواده و اجرایی نشدن ان تاکنون، توضیح داد: هدف نظام سلامت ارائه خدمات و پاسخگویی است. سوالی که ایجاد می شود این است که آیا پاسخگویی در این سیستم انجام می‌شود؟ اگر اتفاقی برای بیمار بیفتد می تواند براحتی پیگیری کند؟ در سیستم که پزشک خانواده وجود دارد این پزشک بیمار را به مراحل بعدی ارجاع می‌دهد و در مسیر ارجاع نحوه درمان آن را پیگیری می‌کند و بیمار در سیستم سر در گم نمی‌شود. این طرح جدیدی نیست بلکه در قانون وجود دارد اما تاکنون اجرایی نشده است.
قناعتی اضافه کرد: در گروه ما که پیگیر امر سلامت هستیم نگاه سیاسی نداریم بلکه به موضوع علمی و کارشناسانه نگاه می‌کنیم. به نظر من مهمترین چالشی که نظام سلامت در این سال‌ها با آن درگیر بوده است مسئله تضاد منافع است. دولت در دوران کرونا برنامه مشخصی نداشت و به جای اینکه مدیریت کند مدام مردم را نصیحت کرد. اولین اشتباه دولت در برخورد با کرونا این بود که نگاه درمانگر داشت در حالی که باید مسئله پیشگیری بیماریابی فعال و قرنطینه را جدی می‌گرفت. ما مراکز تحقیقاتی بسیار بزرگی داریم که در دوران کرونا از آنها استفاده نشد. مردم حق دارند که نگاه سیاسی صرف به انتخابات نداشته باشند و از کاندیداها انتظار برنامه داشته باشند. مسیر نظام سلامت کشور مشخص است و به لحاظ قانونی نقص جدی نداریم حتی برنامه های خوبی وجود دارد اما به درستی اجرا نمی‌شود.
مردم آگاه هستند و تشخیص می دهند؛ کسانیکه که شعار دموکراسی و مردم سالاری می‌دهد اما در عمل دیکتاتور هستند و به جای شایسته سالاری به حزب گرایی می‌پردازند.
چیوایی در ادامه توضیحاتی در زمینه جایگاه طب سنتی در نظام سلامت ارایه داد، او عنوان کرد: بکار گیری درست طب سنتی همزمان با دوری از خرافات که سابقه هزار ساله ظرفیتی است که می‌تواند به عنوان طب مکمل در کشور ما استفاده شود. این طب می‌تواند در حوزه سلامت و پیشگیری موثر باشد اما در این سیستم رها شده است. باید برای این حوزه برنامه مشخص داشت.
او با اشاره به مشکلات حوزه نظام پرداخت بیان کرد: ارائه دهنده خدمت بازار را تعیین می کند و بازار نامتقارن است. نظام و پرداخت حوزه سلامت یعنی همه چیز این نظام الان به گونه‌ای نیست که معنی مصرف کننده در آن نقش داشته باشم. از دهه ۷۰ مکانیسم کاران انتخاب و از فرع به اصل تبدیل شد. این سیستم امروز آسیب های خود را دارد و افزایش بی رویه هزینه ها را در خود دارد که باید اصلاح شود. بحث بعدی که باید مورد بررسی قرار گیرد کمبود پزشک در مناطق مختلف است. یکی از افتخارات ما این بود که کشور را از پزشک خارجی بی‌نیاز کردیم اما هنوز به نقطه مطلوب نرسیده‌ایم. بخشی از این مشکل به دلیل توزیع پزشک است. حوزه سلامت امتیاز ما در زمینه اقتصاد است و باید به درستی از آن استفاده کنیم. اگر سیاست گذاری درست در منطقه داشته باشیم ضمن حفظ بازارهای داخلی می‌توانیم در کشورهای همسایه هم بازار داشته باشیم.
قناعتی افزود: ناکارآمدی در حوزه مدیریتی در ایران نگران کننده است. در یک سیستم سالم باید مدیران سالم و توانمند بدون تضاد منافع انتخاب شوند.
رییس کانون ملی سلامت گفت: مردم باید در انتخابات کسانی را انتخاب کنند که‌سلامت اخلاقی داشته باشند. یکی از برنامه های ما انتخاب مدیران بر اساس شایسته سالاری است. در حوزه علوم پایه ما می توانیم با اشتراک با دانشگاه های مهم دنیا از آنها تا آنها استفاده کرده و کارپیشرفت علم را با هزینه مناسب و سوداور جلو ببریم.
می توان با برنامه‌ریزی هر چیز را سر جای خود قرار داد. اگر امکانات مدیریتی و بودجه اما به درستی مصرف شود توان بسیار بالایی داریم.
چیوایی تاکید کرد: ما معتقدیم قوانین مفید است اما اقدام به جا صورت نگرفته است. تنقیح قوانین از موضوعات بسیار مهم است که تا کنون در حوزه سلامت این اتفاق نیفتاده است. اگر این اتفاق بیفتد ما متوجه می شویم که کدام قانون ناسخ و کدام منسوخ است و اگر این اتفاق بیفتد استفاده درستی از قانون صورت می‌پذیرد.
سجاد اسماعیلی داروساز و عضو کمیته علمی کانون ملی سلامت در ادامه اظهار داشت: مهمترین نکته‌ای که باید در دولت آینده مد نظر قرار گیرد الکترونیکی سازی خدمات است. ما قوانین و مصوبات برای حرکت به سمت دولت الکترونیک کم نداریم اما ناکارآمدی مدیریتی و تضاد منافع مانع از اجرایی شدن آن شده است.
وی افزود: چندین سال است که در سازمان غذا و دارو سامانه تیتک را داریم و می‌توانستیم از طریق آن زنجیره تامین دارو را رصد کرده و فعالیت‌ها را الکترونیک کنیم اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد. رفتن به سمت دولت الکترونیک در وزارت بهداشت در این سال‌ها تابو بوده است. اگر در ارتقای دولت الکترونیک در نظام سلامت حل شود این نظام به سمت افزایش بهره‌وری حرکت می‌کند.
پرفسور قناعتی رییس کانون ملی سلامت در پایان این نشست خاطرنشان کرد:ما سلامت را فقط در حوزه وزارت بهداشت نمی‌بینیم و محورهای دیگر شامل بهزیستی، هلال احمر، اصناف، سازمان پرستاری، تامین اجتماعی مجلس را هم در نظر داریم. همچنین فقط مسئله نظام سلامت را در دولت در نظر نگرفتیم بلکه بازوی دیگر آن نظیر شورای شهر را نیز مد نظر داریم.
خبرنگار: سید حمیدرضا ریاض
نظر شما